Konferencija na visokom nivou posvećena sajber bezbjednosti na Zapadnom Balkanu pod nazivom „CyberPlus 2025: Praćenje napretka, izgradnja otpornosti i podsticanje promjena“ počela je danas u Podgorici. Na konferenciji su se okupili predstavnici vlada i regiona, regionalnih i evropskih institucija, stručnjaci za sajber bezbjednost i lideri iz privatnog sektora koji će razgovarati o sve većoj prijetnji od sajber napada u cijelom regionu.Konferenciju „CyberPulse 2025“ organizuje Savjet za regionalnu saradnju u partnerstvu sa Evropskom komisijom i Regionalnim centrom za sajber kapacitete Zapadnog Balkana. Otvarajući konferenciju, generalni sekretar Savjeta za regionalnu saradnju (RCC) Amer Kapetanović istakao je hitnu potrebu za kolektivnom otpornošću.
„Suština sajber bezbjednosti nije samo tehnologija već i povjerenje, ljudi i partnerstva. Naša najveća zaštita će biti naši zajednički ciljevi i politička volja da se oni ostvare. Savjet za regionalnu saradnju će nastaviti da predvodi koordinisane regionalne napore, jer sajber prijetnje ne poznaju granice, pa takav treba biti i naš odgovor“, rekao je Kapetanović.
Sajber incidenti na Zapadnom Balkanu su prošle godine porasli za 40% , a broj napada ucjenjivačkim softverom (ransomware) drastično je povećan i to za čak 200% za samo dvije godine, a zahtjevi za otkup su u prosjeku iznosili 150.000 eura, a u nekim slučajevima čak i preko jednog miliona. Iako je 85% građana regiona na internetu, digitalna zaštita je i dalje nerazvijena. Region prednjači u stopama obrazovanja u oblasti informacionih i komunikacionih tehnologija u odnosu na Evropsku uniju (7% diplomaca u oblasti IKT-a nasuprot evropskog prosjeka od 4,5%), pa ipak se suočava sa velikim nedostatkom stručnjaka za sajber bezbjednost.
Kapetanović je najavio novu bazu podataka sa informacijama o potrebama regiona u domenu sajber bezbjednosti, na čijoj izradi su zajednički radili Savjet za regionalnu saradnju, Evropska komisija i projekat „Integrativnog upravljanja unutrašnjom bezbjednošću (IISG)“ a koja će zvanično biti predstavljena na koordinacionom sastanku donatora koji se održava zajedno sa ovom konferencijom.
Učesnicima su se na otvaranju konferencije obratili i potpredsjednik Vlade Crne Gore Filip Ivanović, koji je istakao potrebu za usklađivanjem nacionalnih kapaciteta sa zajedničkim regionalnim ciljevima, kao i Majkl Doerti iz Evropske komisije, koji je ponovio snažnu podršku Evropske unije saradnji Zapadnog Balkanu u pogledu sajber bezbjednosti. Direktor Regionalnog centra za sajber kapacitete Zapadnog Balkana Žil Šverer govorio je o sve većoj ulozi ovog centra u obezbjeđivanju obuka i izgradnji kapaciteta na regionalnom nivou.
Tokom dana će se u okviru konferencije održati pet tematskih panela na kojima će biti riječi o regionalnim prioritetima u oblasti sajber bezbjednosti, uključujući sve veću ulogu vještačke inteligencije i novih tehnologija, razvoj sajber vještina, interresorne strategije za centre za bezbjednosne operacije kao i međusektorsku saradnju. Među panelistima su stručnjaci iz Europola, Agencije Evropske unije za sajber bezbjednost (ENISA), neprofitne organizacije „Women4Cyber“, nacionalnih agencija koje se bave sajber bezbjednošću, nevladinih organizacija i tehnoloških firmi koji će razmjenjivati mišljenja i govoriti o dobrim praksama.
