Njemački magazin “Špigel” u svom online izdanju se u tekstu pod naslovom “Evropski prijatelji Kremlja” osvrće na proteste podrške politici ruskog predsjednika Vladimira Putina u Beogradu i traži odgovor na pitanja koji su razlozi za to i koju igru u tome igra srpski predsjednik Aleksandar Vučić, piše “Dojče vele”.
Na početku teksta autor Valter Majr piše: “Kada bi postojala nagrada za grad u Evropi koji ovih dana može da ponudi najbizarniji javni spektakl, Beograd bi vjerovatno bio na samom vrhu. Uz ruske zastave, Putinove portrete i drvene krstove, hiljade ljudi je u petak (4. mart) uveče marširalo srpskom prijestonicom kako bi izrazili solidarnost s čelnicima Kremlja i podršku njihovom agresivnom ratu protiv Ukrajine.”
U pokušaju objašnjenja tog fenomena, autor podsjeća na tradicionalno bliske veze Srbije s “Majkom Rusijom” i pravoslavnim bratskim narodom na istoku, ali napominje da se to sve sada stavlja na iskušenje. To pokazuje, navodi se dalje, “okolišanje predsjednika Aleksandra Vučića”: s jedne strane, on se zalaže za teritorijalni integritet Ukrajine, ali istovremeno ne želi da se pridruži sankcijama Evropske unije protiv Rusije. Jasnu kritiku očigledno agresorskog rata on ne izražava, pozivajući se na “posebne odnose svoje zemlje s Rusijom”.
Važni argumenti: Skori izbori i povlašćena cijena gasa
Autor Vučića naziva “talentovanom marionetom koja vuče konce iz pozadine” i podsjeća da je on na početku svoje političke karijere bio učenik ratnih zločinaca poput Radovana Karadžića, Vojislava Šešelja i Slobodana Miloševića.
Dugi niz godina ga je podržavala njemačka kancelarka Angela Merkel i on se do danas uspješno predstavlja kao posrednik između svjetova, kao političar koji vješto balansira između zvančnika u Briselu, Kremlju i Pekingu. Pritom “ne daje odgovor na pitanje u kojem se od tih svjetova on i srpski narod osjećaju kod kuće”, navodi se u tekstu.
To svakako ima veze i s predsjedničkim izborima 3. aprila, gdje mu je bivši načelnik Generalštaba Vojske Srbije Zdravko Ponoš ozbiljan protivkandidat. Zato Vučić mora svom biračkom tijelu da objasni zašto njegov dugogodišnji saveznik Vladimir Putin mirnu susjednu državu poput Ukrajine sada obasipa bombama i granatama, piše autor “Špigla”.
Dosad su uglavnom korišteni argumenti iz nedavne prošlosti. Rusija je 1999. protestovala protiv NATO bombardovanja Srbije. No iz srpskog ugla postoje i vrlo pragmatični razlozi za podršku Putinovoj politici, dodaje Majr: “Prilikom susreta u novembru na obali Crnog mora Putin je Vučiću obećao veću isporuku gasa po povlaštenoj cijeni. Predsjednik Srbije je nakon susreta priznao da je Putina ‘zamolio’ za bolji tretman.”
Javno mnjenje je, uz veliku medijsku podršku bulevarskih novina lojalnih Vučiću, na strani predsjednika. Ankete pokazuju da dvije trećina građana Srbije ima pozitivan stav prema Putinu. U nekim su se novinama čak pojavljivali naslovi poput “Ukrajina napala Rusiju”, navodi autor.
Vučićev diplomatski “hod po jajima”
On istovremeno skreće pažnju na to da su u Briselu ovakvim srpskim ponašanjem iritirani i izražavaju “žaljenje” što se Srbija nije priključila sankcijama, što znatno umanjuje šanse skorog prijema Srbije u članstvo EU.
No to je situacija u koju se EU sama dovela, smatra Valter Majr:
“Otkako je 2008. došlo do prebrzog priznavanja nezavisnosti Kosova, Srbija ima ključnu ulogu u troškarenju vremena za trajno mirno rješenje za Zapadni Balkan. Vučić to zna i vrlo uspješno koristi – sve više jača svoju autoritarnu vlast u Srbiji, dok se istovremeno na međunarodnoj pozornici predstavlja kao pošteni posrednik u vezi s Kosovom.”
Po mišljenju autora, ovaj diplomatski “hod po jajima” sve više predstavlja ozbiljnu prijetnju bezbjednosti na kontinentu.
To se vidi i u Bosni i Hercegovini: poigravanje vatrom Milorada Dodika, uz rusku i srpsku podršku, sve ozbiljnije prijeti da preraste u pravi požar. Uvijek se iznova spominje mogućnost odcjepljenja entiteta Republike Srpske iz sastava Bosne i Hercegovine, “što bi ugrozilo cijeli mukotrpno uspostavljen postjugoslovenski poslijeratni poredak”, smatra Majr.
A činjenicu “da Vučić, predsjednik zemlje koja je kandidat za članstvo u EU, do danas nije dobio ozbiljnu kritiku od Evropske komisije, šef srpske države može shvatiti kao nagradu za svoju ciničnu politiku”, zaključuje novinar njemačkog magazina “Špigl” Valter Majr.
